“Ik weet precies wat ik doe en dat gaat al jaren goed zo. Als het niet naar wens loopt, doe ik het gewoon anders. Daar is niets mis mee.” Dat is een vrij normale reactie voor iemand die eigenwijs is en het goed weet. Bij een ondernemer, want dat is een zzp’er, werkt het anders. Jij moet veel beslissingen nemen die de nodige consequenties hebben, die geld kosten en je toekomst in de waagschaal zetten. Hoe doe jij het? Start jij als jonge ondernemer of als hobbyist? Door erover na te denken en erover te praten of jouw idee zin heeft om er mee te starten. Of je nu congressen wilt organiseren of als fysiotherapeut gaat werken, je zult moeten beginnen met je huiswerk doen door jezelf doelen te stellen: hoe groot wil je bijvoorbeeld worden? Hoe hoog is het bedrag dat je minimaal wilt verdienen? Wil je de grootste worden in jouw markt of een goed inkomen hebben met maximaal drie dagen per week werken? Nadenken en plannen. Dat moet je doen voordat je actie onderneemt. Het is zaak dat je zo veel mogelijk van je plannen op papier zet. Zo wordt het concreet en gaat het leven. Wanneer je voornemens hebt, is het van belang deze zo concreet, specifiek mogelijk te maken maar wel realistisch. Zinvolle voornemens zijn onder te verdelen in zogenaamde SMART criteria:
Specifiek: helder en duidelijk aangeven wat precies gedaan moet worden.
Meetbaar: het moet mogelijk zijn om met een norm te bepalen of je geslaagd bent in je voornemen en je doel behaald hebt.
Acceptabel of aanvaardbaar: deelnemers moeten het doel aanvaarden zodat de betrokkenheid aanwezig is om er met volle energie voor te gaan.                     Realistisch: de doelstellingen moeten realiseerbaar zijn en gehaald kunnen worden. De lat mag niet te laag of te hoog liggen. Het moet bereikbaar zijn met aanvaardbare inspanningen.
Tijdsgebonden: de tijd vermelden waarop het gewenste resultaat moet zijn bereikt.
Een SMART gedefinieerd doel heeft als voordeel dat het richting en structuur geeft en dat het motiverend werkt. Het maakt de resultaten zichtbaar voor je plannen. Zie hier zes redenen waarom je je toekomst moet plannen:

1. Bij de start ben je nog niet bekend met de problemen die je tegenkomt door gebrek aan kennis en omdat je nog niet kunt putten uit ervaring. Daarom zullen veel plannen niet uitkomen maar gewijzigd moeten worden.
2. Als je plannen eenmaal concreet op papier staan, realiseer je je pas dat ze niet allemaal haalbaar of compleet zijn. Dit is veel goedkoper dan eerst zelf de nodige fouten maken. Zo bespaar je veel kosten. Eerst nadenken en plannen zorgt ervoor dat je minder beginnersfouten maakt en veel geld bespaart.
3. Door je te prepareren en het op schrift te zetten, zorg je dat je belangrijke punten herkent die je anders zou vergeten.
4. Zelfs de eenvoudigste business is gecompliceerder dan het lijkt. Het is onmogelijk om alle zaken vooruit te zien of te plannen in je hoofd.
5. Na een tijdje stel je je plannen bij of maak je nieuwe plannen en cijfers. Dat laat je zien waar je fout zat. Zonder plan zou je dat niet herkend hebben.
6. Als je geen plan hebt, weet je niet waar je naartoe gaat. Bij gebrek aan een duidelijke doelstelling is dan iedere richting goed. Dan weet je ook zeker dat je in den vreemde terecht komt en niet bij je doel.

Het is belangrijk voor iedere ondernemer om duidelijke doelen te stellen. Jij kunt dit doen door je verwachtingen op papier te zetten via een verkoop- of omzetbegroting. Het is een vereiste dat je daarbij zo realistisch mogelijk te werk gaat. In je businessplan is een grote plaats weggelegd voor de hoogte van je kosten maar vooral ook van je inkomsten. Hoeveel ga je omzetten, verkopen? Het probleem is dat dat hoog genoeg moet zijn om rond te komen, maar hoe voorspel je de omzet die je denkt te maken? Zo’n begroting moet vooral goed onderbouwd worden want met gokken neem je jezelf niet serieus. Een begroting moet je ook een idee geven hoe je het de volgende jaren gaat doen. Ga je het redden? Belangrijk, want in je financiële plan geef je aan hoe goed je het gaat doen. De omzet is daarbij het belangrijkste item. Hoe ga je te werk? Hier aan aantal aandachtspunten:

1. Er zijn in de eerste plaats cijfers van de branche, te verkrijgen bij de brancheverenigingen en de KvK. Daar kun je al veel informatie uit destilleren. Nu zal je niet precies dezelfde producten of diensten verkopen maar met enige aanpassing is een redelijke voorspelling te doen. Voorbeeld een café-eigenaar of bloemenkraam.
2. Je verkoopt wellicht een dienst. Je maakt eerst een inschatting van het aantal uren dat je denkt te werken/verkopen en vermenigvuldigt dat met je uurtarief. Let op: het aantal declarabele uren zal een stuk lager uitvallen dan je denkt. Waarschijnlijk niet meer dan circa 30 uur per week.
3. Indien je je klant per project laat betalen, spreek je daar misschien een vaste prijs voor af. Bekijk in dit geval hoeveel uren dit omgerekend zijn. Let op: meestal neemt een project meer uren dan je vooraf ingecalculeerd hebt. Het valt meestal tegen. Voorbeeld: de weddingplanner of programmeur.
4. Indien je veel klanten van hetzelfde type bedient, kun je kijken hoeveel een gemiddelde klant opbrengt. In dit geval schat je in hoeveel klanten je denkt te krijgen en vermenigvuldigt dit met de gemiddelde uur-prijs. Voorbeeld: boekhandelaar of herapeut.
5. Indien je geen diensten maar producten verkoopt bekijk je welke eenheden je denkt te verkopen tegen welke prijs. Je vermenigvuldigt dit met het aantal verkochte units en dit doe je voor al je productlijnen. Voorbeeld: de kleine winkelier maar ook een verzekeringsagent.
6. Indien je zowel diensten als producten verkoopt, tel je deze bij elkaar op. Voorbeeld: je verkoopt zonwering, zowel verkoop van zonneschermen als plaatsing en reparaties.
7. Je kunt ook de marges als omzet aanmerken. In zo’n geval hoef je geen rekening te houden met inkoopkosten en spreek je van netto-omzet. Voorbeeld: iemand is een agent namens een fabrikant. Zijn omzet bestaat uitsluitend uit provisie. De fabrikant factureert zelf aan de eindgebruiker.

Waarschuwing!  Als je begint, stop je veel tijd, energie en geld in het vinden van nieuwe klanten om voldoende omzet te genereren. Natuurlijk is verkoop bij de aanvang heel belangrijk maar vergeet niet de kosten in de gaten te houden, want met veel omzet en nog hogere kosten kom je er niet. Daarom is het nodig dat je naast een omzetbegroting een kostenbegroting maakt (en je eraan houdt). Een omzetbegroting blijft een zo goed mogelijke voorspelling maar een kostenbegroting komt, als je je eraan houdt, tot de laatste euro uit!

Hoe ga jij als jonge ondernemer van start? Door er over na te denken en er met anderen over te praten of een idee zin heeft om er al dan niet mee te starten. Of je nu congressen wilt organiseren of fysiotherapeut wilt worden, je zult moeten beginnen met je huiswerk te doen. Door jezelf doelen te stellen: hoe groot wil je bijvoorbeeld worden? Hoe hoog is het bedrag dat je minimaal wilt verdienen? Wil je de grootste worden in jouw markt?

Je ondernemingsplan is niet alleen de leidraad of je onderneming al dan niet gaat slagen. Het geeft wel een indicatie maar als je eenmaal bent gestart ga je steeds de praktijk bekijken ten opzichte van je originele plan. Je legt dan de behaalde resultaten naast de geplande verwachtingen en natuurlijk gaat dat op een aantal punten afwijken. Je trekt daaruit conclusies en past je plannen aan de realiteit aan. Je had gepland dat je het eerste jaar 1000 parasols zou verkopen met een ruime marge maar er blijkt nauwelijks een markt voor te zijn. In de praktijk heb je met deze natte zomer 3000 zelfontworpen paraplus verkocht met een minimale marge. De markt is zo flexibel als het weer. Je plannen liggen vast maar de praktijk pakt altijd weer anders uit. Je eerste stap wordt dus het maken van concrete plannen zoals een ondernemingsplan. Probeer daarbij ook een eerstejaars planning op los te laten maar maak ook een opzet voor de eerste drie jaar. Niet langer, want de snel veranderende economie laat dat niet toe. Wel geeft het in ieder geval een beeld waar je met je activiteit naar toe wilt. Met de nodige investeringen in je achterhoofd is dat al een hele opgave. Als je een lening van een bank of investeerder nodig hebt zul je met je plan op pad moeten. Dat moet aan een aantal voorwaarden voldoen.

Je moet dan op een aantal punten letten:

1. Overzichtelijkheid is het machtige sleutelwoord.
2. Het mag niet meer dan 10 velletjes beslaan. Des te minder des te beter.
3. De verleiding is groot een dik boekwerk te maken maar dat is sterk af te raden. Overdaad schaadt.
4. Kwantiteit maakt geen indruk op een investeerder. Wel de kwaliteit van het idee. Nee niet het idee zelf, maar de kwaliteit ervan, samen met de wijze waarop je het tot realiteit weet te brengen.
5. Schrijf altijd als slot een bondige samenvatting van je gehele plan en plaats die aan het begin.

Waarom? Omdat een bank of een investeerder eerst het totale ondernemers idee of plaatje wil zien en daarna hoe je het hebt uitgewerkt. Hij wil eerst weten waar hij aan toe is en niet 20 pagina’s doorworstelen om dan te ontdekken dat het niets voor hem is.  Eerst nieuwsgierigheid opwekken en hem daarna overtuigen door een compleet en goed plan.   Dat is de kunst!