Een bedrijf koop je niet even tussendoor. Bedrijven worden bijna uitsluitend verkocht met tussenkomst van een intermediair. Daarvoor kun je terecht bij de Kamer van Koophandel en op internet. Er zijn speciale sites en bemiddelingsbureaus. Vraag altijd advies aan accountants want er zit veel kaf tussen het koren Zij zetten het bedrijf te koop op websites als MKBase of Bedrijventekoop. Ook hebben de meeste banken een informeel lijstje beschikbaar waar ze natuurlijk niet openlijk mee naar buiten komen. Jij kunt daar geheel anoniem een profiel van een bedrijf bekijken om te zien of het iets voor je is. Een overname kost meestal veel geld. Banken, familie, participatiemaatschappijen of bedrijfs-crowdfunding kunnen je bijstaan om aan startkapitaal te komen. Meestal willen de geldschieters daar iets voor terug. Een hoge rente voor privépersonen of een commissaris die een oogje in het zeil houdt. Zij lopen tenslotte het risico met wat jij met hun geld doet! Ook is er via de Tante Agaathregeling 8 jaar aftrek van vermogensbelasting mogelijk met een maximum van 52.579 euro. De staat is ook bereid in het geval van een bancaire lening via de BBMKB regeling garant te staan voor een krediet van maximaal 1 miljoen euro.      Waarschijnlijk ben je niet bekend met hoeveel een bedrijf moet opbrengen en daarom is het absoluut noodzakelijk dat je nooit alleen op overnamepad gaat. Neem altijd een accountant mee die eerder met dit bijltje gehakt heeft. Hij kan je adviseren wat in jouw geval beter is om over te nemen: De activa/passiva of de aandelen. Ook tussenoplossingen zijn mogelijk. Bij de acquisitie van een bestaand bedrijf is het belangrijk om te bepalen wat je precies over wilt nemen. Dat kan in het geval van een eenmanszaak de activa en de goodwill zijn. In dat geval kun je meteen aan de slag. In het geval van een bv kun je kiezen tussen het overnemen van:

  1. De aandelen: Dat is alles in het bedrijf, te weten de activa (de goederen en de gelden) en de passiva- (de schulden en de verplichtingen, inclusief het personeel).
  2. Alleen de activa en passiva die nodig zijn om het bedrijf te runnen. Je selecteert wat nodig is om het bedrijf voort te zetten en neemt dat over. Sommige verplichtingen die je niet wilt hebben, laat je er buiten. Voorbeeld: als je het bedrijfspand niet wilt overnemen, kun je overeenkomen het voor een periode te huren.
  3. Naast A of B koop je de goodwill Boven op het bedrag dat je betaalt aan waarde aan investeringsgoederen (de assets, de machines e.d.) betaal je meestal ook voor ‘goodwill’. Er is sprake van goodwill als de ondernemer een extra vergoeding wil voor de onzichtbare meerwaarde van zijn bedrijf. Dat kan zijn de reeds lang gevestigde naam of een vergoeding voor de winstcapaciteit, zijnde het klantenbestand van het bedrijf. Een gangbaar gebruik – afhankelijk van de branche − is bijvoorbeeld 5x de winst voor belasting.

Er zijn maar weinig zzp’ers die ervaring hebben bij het overnemen van een onderneming. Daarom volgen hier een aantal belangrijke aandachtspunten:

  1. Laat onderhandelingen over de prijs en condities altijd over aan een jurist of overnamebemiddelaar. Hij speelt de onvriendelijke partij.
  2. Blijf in de oriëntatiefase te allen tijde aardig tegenover de verkopende partij en praat niet over geld. Het bedrijf of product is interessant voor je. Daar ben je in geïnteresseerd en niet in een koopje. Win het vertrouwen maar houd het zakelijk. Je moet later met elkaar verder.
  3. Een externe adviseur is onontbeerlijk. Naast je eigen boekhouder/accountant heb je advies nodig van een fiscalist en jurist. Let op dat niet iedere advocaat en boekhouder bekend is met overnames. Kies de juiste adviseur.
  4. Intermediairs zijn te vinden bij de KvK, de banken en op internet. Zij kunnen voor je zoeken en je bijstaan in het proces dat je moet doorlopen want je kunt het niet alleen. Zij zijn niet goedkoop. Bij de koop van een kleine firma ben je al gauw 10.000 euro bemiddelingskosten kwijt.
  5. Jij laat door de externe adviseur een boekenonderzoek doen om de aangeleverde cijfers en contracten te controleren en te kijken of er geen lijken in de kast liggen, bijvoorbeeld de lopende contracten, de voorraden en de arbeidsovereenkomsten. Dat doet een door jou aangewezen expert.
  6. Een lening verstrekker zal altijd eisen dat een gedeelte van de benodigde gelden door de ondernemer worden gestort. Hij wil niet alleen het risico dragen zonder dat jij zelf een deel bijdraagt. Meestal ligt het minimum eigen geld op zo’n 10 tot 20% van het totale vermogen. Wel kan de inbreng van jouw kennis een aandeel vertegenwoordigen in het vermogen.
  7. Bedenk dat een activa/passiva-overname veel minder riskant is dan een aandelenovername. Zo beperk je de risico’s en krijg je toch wat je wilt hebben. Je koopt dan alleen de activiteiten en niet het bedrijf.
  8. Zorg dat de verkoper je op tijd introduceert bij belangrijke relaties, leveranciers en grote klanten. Dat is belangrijk voor de continuïteit. Je wilt tenslotte met hen verder want je koopt niet alleen het product maar ook het klantenbestand en dat moet natuurlijk wel bij je blijven.
  9. Speel de eerste maanden de charmante nieuwe baas. Leer de nieuwe medewerkers kennen en win hun vertrouwen voordat je reorganiseert en dingen totaal anders doet.
  10. De belastingdienst werkt mee aan een overname doordat je het eerste jaar 8.885 euro in box 1 mag aftrekken van jouw inkomen. Starters krijgen de eerste drie jaar ook nog een extra jaarlijkse aftrekpost van 1.987 euro.